De gezondheid van een persoon kan naar verwachting verbeteren als licht, op het juiste moment, met de juiste golflengte wordt ingezet. Vier op de tien Nederlanders lijden aan overgewicht. Maar dik worden zou niet moeten kunnen. ‘De hersenen zien wanneer je eet, hoeveel je eet, en vertellen wanneer je moet stoppen met eten omdat je lichaam voldoende energie heeft,’ zegt Andries Kalsbeek. In de hersenen van mensen met overgewicht werken die stopmechanismen niet. Zij eten meer dan ze nodig hebben. Waarom?
Oude biologische systemen in een nieuwe wereld
Een bekende hypothese is dat de basale mechanismen in de evolutionair oude hersenstam en hypothalamus niet zijn aangepast aan onze huidige leefomstandigheden. Die oude mechanismen zijn ontwikkeld in een tijd dat voedsel schaars was, en mensen hun ogen en neus goed moesten gebruiken om het te vinden. ‘Tegenwoordig zien en ruiken we eten altijd en overal. De oude systemen zijn daar niet op toegerust, en daardoor niet meer adaptief. Daar komt bij dat de hersenschors een beloningssignaal afgeeft als we eten.
Een andere hypothese heeft te maken met timing.‘De biologische klok in ons brein stuurt via de hypothalamus allerlei processen in het lichaam aan. De hypothalamus integreert en coördineert de informatie van alle organen, en geeft die organen opdrachten. Bijna alle processen in ons lichaam hebben een dag-nacht-ritme. Het leefpatroon in onze huidige 24–uursmaatschappij loopt echter vaak niet meer in de pas met onze biologische klok. Vaak eten, slapen of bewegen we op het verkeerde moment van de dag. Aangezien licht de belangrijkste synchronisator is van de biologische klok, kunnen slimme lichtinterventies er wellicht voor zorgen dat al onze dag- en nachtritmes weer gelijk gaan lopen, ondanks de verstorende invloeden van onze 24-uursmaatschappij.’
Kalsbeek verwacht dat iemands gezondheid kan verbeteren als licht op de juiste manier, op het juiste moment en met de juiste golflengte kan worden ingezet. Dat geldt niet alleen voor mensen met overgewicht, maar ook voor mensen met diabetes type 2. Om die hypothese te onderzoeken, ontbijten proefpersonen na een overnachting in het Slaaplab mét en zónder een lichtbak bij hun bord. Daarna worden hun bloedmonsters geanalyseerd om te kijken hoe goed zij hun ontbijt verwerken.
Lichtbril
‘In de toekomst kan een lichtbril mensen met overgewicht of diabetes type 2 mogelijk helpen om hun organen weer in de pas te krijgen. Tot het zo ver is wordt aangeraden schermen en andere sterke lichtbronnen voor het slapengaan te vermijden. Daardoor val je niet alleen beter in slaap, het voorkomt ook dat je er een paar pondjes bij krijgt.
Bron: Het Herseninstituut
